1 października 2020 r.  został uruchomiony projekt „One Network for Europe”  (OneNet), którego celem jest rozwijanie zasobów elastyczności na potrzeby zarządzania sieciami przesyłowymi i dystrybucyjnymi. Przedsięwzięcie otrzymało wsparcie z unijnego programu Horizon 2020. W projekcie biorą udział przedstawiciele zarówno operatorów systemów przesyłowych, dystrybucyjnych, dostawców technologii, jak i jednostki badawcze i naukowe. W tym gronie znalazły się również polskie spółki i instytucje: Polskie Sieci Elektroenergetyczne, PSE Innowacje, ENERGA-OPERATOR, Enspirion, Narodowe Centrum Badań Jądrowych oraz Transition Technologies.

Zmiany w sposobie funkcjonowania rynków energii, rosnący udział odnawialnych źródeł energii oraz aktywizacja odbiorców końcowych wpływają na sposób zarządzania systemami elektroenergetycznymi. Unia Europejska dostrzega znaczenie i potencjał w nowych rozwiązaniach zwiększających elastyczność pracy systemów elektroenergetycznych. W efekcie w regulacjach zaczęły pojawiać się zapisy, które umożliwiają wykorzystanie przez OSD i OSP zasobów elastyczności jako alternatywy dla rozbudowy sieci elektroenergetycznej oraz „konwencjonalnego” zarządzania pracą sieci.

Komisja Europejska, uznając elastyczność jako obszar ważny i innowacyjny, zdecydowała się na wsparcie działań w tym obszarze ze środków Horizon 2020, największego programu rozwojowego. Dofinansowanie otrzymał m.in. projekt OneNet, w którym europejskie stowarzyszenia operatorów  systemów przesyłowych (ENTSO-E), operatorów systemów dystrybucyjnych (EDSO) wraz z grupą OSD i OSP, firmami działającymi w obszarze rynku energii oraz instytucjami naukowymi będą w dużej skali przeprowadzać badania i rozwijać sposoby wykorzystania zasobów elastyczności na potrzeby sieci przesyłowej i dystrybucyjnej. W tym gronie znalazły się również polskie spółki i instytuty naukowe, chcące budować nowy rynek usług elastyczności w polskim obszarze demonstracyjnym. Ogólne informacje o  projekcie OneNet dostępne są na stronie: https://cordis.europa.eu/project/id/957739.

Łączny budżet projektu wynosi ponad 28 mln euro, a  wartość dofinansowania to blisko 22 mln euro. Realizacja projektu przewidziana jest na 36 miesięcy. Budżet na realizację działań przez polskich partnerów wynosi 1,4 mln euro.

Projekt OneNet to kolejny międzynarodowy projekt dotyczący zagadnień elastyczności, w który zaangażowane są polskie spółki. ENERGA-OPERATOR S.A. jest członkiem projektu EUniversal, skupiającego się na zagadnieniach wykorzystania zasobów elastyczności i realizowanego w ramach Horizon 2020. Z kolei Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., PSE Innowacje Sp. z o.o. oraz Narodowe Centrum Badań Jądrowych uczestniczą w projekcie EUSysflex, w ramach którego badane są zasoby elastyczności. Projekt jest współfinansowany z programu Horizon 2020.

Enspirion z kolei jest doświadczonym reprezentantem strony popytowej rynku – agregatorem, który od 2014r. świadczy dla OSP usługę elastyczności pod nazwą redukcja zapotrzebowania na moc (DSR- ang. Demand Side Response).

Niższe koszty dzięki elastyczności

OneNet jest projektem demonstracyjnym w zakresie testowania rynkowego podejścia do budowania elastycznej sieci elektroenergetycznej poprzez świadczenie usług na rzecz OSD i OSP przez odbiorców i rozproszonych wytwórców oraz ich agregatorów. Testowane będą różne działania, które mogą być wykorzystane przez operatorów – zarówno OSD jak i OSP – do oddziaływania na sieć elektroenergetyczną w celu dostosowania sposobu jej pracy do zmieniających się warunków sieciowych i bilansowych. Nabywanie tego rodzaju usług może stanowić alternatywę dla dotychczas stosowanych przez operatorów działań, w części przypadków pozwalając osiągnąć określony efekt przy jednoczesnym zmniejszeniu kosztów. Celem projektu jest opracowanie, przetestowanie i zarekomendowanie rozwiązań oraz mechanizmów, które umożliwią w przyszłości wykorzystanie zasobów elastyczności.

Kluczowym dla projektu elementem są testy rozwiązań opracowanych w ramach wdrożeń demonstracyjnych. Wdrożenia te skupiać się będą na implementacji platform informatycznych, wykorzystywanych przez uczestników rynku do świadczenia usług elastyczności, które następnie w razie potrzeb nabywane będą przez operatorów. Jeden z takich obszarów powstanie w Polsce.

Budowa polskiego obszaru demonstracyjnego będzie realizowana przez konsorcjum polskich firm, w skład którego wchodzą:

  • ENERGA-OPERATOR S.A. – OSD oraz lider polskiego obszaru demonstracyjnego,
  • Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. – OSP,
  • Enspirion – Agregator,
  • PSE Innowacje Sp. z o.o. – jednostka badawcza,
  • Narodowe Centrum Badań Jądrowych – jednostka badawcza,
  • Transition Technologies – dostawca rozwiązań informatycznych.