Opłata mocowa w przedsiębiorstwie: wszystko, co musisz wiedzieć.

Opłata mocowa jest jedną ze składowych kosztów wynikających z korzystania z energii elektrycznej. Została wprowadzona w styczniu 2021 roku wraz z wejściem w życie polskiego rynku mocy. Wartość doliczana jest do wszystkich rachunków za prąd niezależnie od wielkości danego odbiorcy energii elektrycznej. Z tego artykułu dowiesz się wszystkiego o opłacie mocowej – czym jest i po co powstała, czy można zmniejszyć jej stawkę bądź całkowicie pozbyć się dodatkowych kosztów oraz, co najważniejsze, jak to zrobić.

Ustawa o rynku mocy – źródło opłaty mocowej

Rynek mocy

Wdrożony w 2021 roku, a opisany własną Ustawą z 2017 roku rynek mocy, o którym więcej przeczytać można pod tym linkiem, przekształcił jednotowarowy rynek energii elektrycznej, gdzie handlem podlegały tylko wytworzone lub pobrane wolumeny energii elektrycznej, w rynek dwutowarowy, gdzie towarem stała się również dostępność mocy. Wynagrodzeniu finansowemu podlega gotowość zarówno do dostarczenia mocy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, jak i gotowość do zaniechania bądź redukcji poboru (usługa DSR w rynku mocy).

Stworzenie rynku mocy podyktowane było koniecznością stabilizacji pracy systemu elektroenergetycznego poprzez zapewnienie dostępności mocy w krytycznych sytuacjach, np. podczas awarii dużych bloków energetycznych, braku produkcji z OZE, zwiększonego popytu na energię elektryczną. Finansowanie tych działań, zmierzających do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego Polski zostało przeniesione na wszystkie podmioty wykorzystujące energię elektryczną właśnie poprzez wprowadzoną opłatę mocową.

Od czego zależą stawki opłaty mocowej?

Wysokość ustalana jest corocznie w terminie do 30 września przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Publikacja zawiera aktualizację stawek opłaty mocowej oraz wskazanie wybranych godzin doby, które traktowane będą jako godziny szczytowego zapotrzebowania. Wyznaczane kwoty bazują na podstawie przepisów Ustawy o rynku mocy oraz pozostałych rozporządzeniach Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Najnowsze stawki, ogłoszone na 2024 rok wynoszą od 2,66 do 14,90 zł netto dla odbiorców rozliczanych w formie ryczałtowej oraz 0,1267 zł/kWh dla odbiorców rozliczanych na podstawie zużycia prądu elektrycznego.

Kto jest zobowiązany do uiszczania opłaty mocowej?

Koszty związane z funkcjonowaniem rynku mocy ponoszone są przez każdego odbiorcę końcowego przyłączonego do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. W zależności od grupy taryfowej, do której przynależy odbiorca, naliczanie opłaty mocowej odbywa się w formie ryczałtowej bądź uzależnionej od ilości zużytej energii elektrycznej. Rozliczenie ryczałtowe przysługuje wszystkim odbiorcom zaliczanym do grup taryfowych G oraz C1 o mocy umownej do 16 kW.

Zryczałtowana opłata mocowa

Wprowadzając definicję opłaty mocowej ustawodawca przewidział dwa sposoby jej naliczania. Pierwszy, spotykany u większości odbiorców energii elektrycznej, czyli gospodarstw domowych należących do grupy taryfowej G obowiązuje w formie ryczałtowej – opłata naliczana jest w zależności od przedziałów zużycia energii. Poniższa tabela obrazuje kwoty miesięcznych stawek zryczałtowanej opłaty mocowej uzależnione od rocznego zużycia prądu oraz ich procentowy, coroczny wzrost. Kwoty podane są w złotówkach brutto (zawierają 23% VAT).

Opłata mocowa dla przedsiębiorstw

W przypadku firm, których moc zamówiona wynosi powyżej 16 kW, przydzieleni są do grupy taryfowej B i wyżej, bądź kontraktują się na Towarowej Giełdzie Energii, dodatkowa opłata uzależniona jest od wolumenu pobranej energii elektrycznej. Jednostkowa stawka z tytułu opłaty mocowej mnożona jest przez wolumen energii elektrycznej pobrany w trakcie godzin szczytowego zapotrzebowania na moc.

Jak obliczana jest opłata mocowa dla firm?

Szczegóły metody ustalania wysokości opłaty mocowej dla przedsiębiorstw są nieco bardziej skomplikowane w porównaniu do podmiotów będących w niższych grupach taryfowych. Dzięki konsultacjom legislacyjnym, podczas tworzenia zapisów ustawowych zdecydowano się na wprowadzenie dodatkowego podziału przedsiębiorców na grupy odbiorców końcowych, które różnią się stosunkiem ilości energii zużytej w godzinach szczytowego poboru do energii pobranej w pozostałych godzinach. Na podstawie przydzielonej grupy ustalany jest współczynnik będący jedną ze składowych całkowitego kosztu opłaty mocowej. Końcowa kwota opłaty na fakturze jest wynikiem iloczynu stawki ogłaszanej przez prezesa URE, ilości energii zużytej w godzinach szczytowego poboru oraz wspomnianego współczynnika.

Grupy odbiorców końcowych

Opisane powyżej podziały oraz kalkulacje odpowiednich stawek opłaty mocowej na aktualny i przyszły rok odzwierciedlone są w poniższych tabelach. Jak widać, każdy przedsiębiorca ma szansę zmniejszyć opłatę mocową aż o 83%.

Czy można uniknąć opłaty mocowej?

Niestety nie ma możliwości całkowitej likwidacji opłaty mocowej, jednak wprowadzone przez ustawodawcę rozwiązanie dzielące przedsiębiorstwa na grupy i przypisujące im współczynniki umożliwia znaczne zmniejszenie opłaty mocowej. Opisana zasada jest krokiem w kierunku bezpieczeństwa energetycznego Polski i stabilizuje sieć poprzez wyrównanie różnic w zapotrzebowaniu szczytowym i pozaszczytowym. Dodatkowo jest ukłonem w stronę przedsiębiorstw, które postanowią odpowiednio zarządzić swoim poborem. W przypadku, gdy stosunek energii elektrycznej pobranej w trakcie godzin szczytowego zapotrzebowania oraz energii pobranej poza wskazanymi godzinami wyniesie poniżej 5%, przedsiębiorstwo może liczyć na aż 83% ulgi w stosunku do stawki wyjściowej. W 2024 roku przyniesie to aż 105,16 zł netto ulgi za każdą MWh energii elektrycznej pobranej i wliczanej do kosztów opłaty mocowej.

Jak zmniejszyć obciążenie opłatą mocową dla przedsiębiorstw?

Podstawowym sposobem umożliwiającym obniżenie opłaty mocowej w przedsiębiorstwie jest redukcja poboru mocy w godzinach szczytowego zapotrzebowania oraz zwiększenie konsumpcji energii elektrycznej w pozostałych godzinach. Jako godziny szczytowego poboru przyjmuje się 15 kolejnych godzin od 7:00 do 22:00 we wszystkie dni powszednie w ciągu roku kalendarzowego. Przeniesienie poboru na weekend lub godziny pozaszczytowe może mieć wymierne efekty w postaci zmniejszenia wysokości opłaty mocowej oraz stabilizacji dystrybucji energii elektrycznej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym.

Czy możesz obniżyć opłatę mocową w Twoim przedsiębiorstwie?

Po pierwsze – sprawdź jaka stawka opłaty mocowej widnieje na Twojej ostatniej fakturze od sprzedawcy i operatora systemu dystrybucyjnego. Na podstawie powyższej tabeli zweryfikuj, czy naliczona kwota podlega jakiejkolwiek obniżce. Jeśli Twoje przedsiębiorstwo nie zakwalifikowało się do żadnej z grup, dzięki którym następuje zmniejszenie opłaty mocowej, w prosty sposób można sprawdzić jak zarządzić swoim poborem i na jaką ulgę można liczyć poprzez wypełnienie formularza na naszej stronie internetowej.

Usługa DSR, czyli dodatkowe metody oszczędności w przedsiębiorstwach

Jedną z najpopularniejszych metod zaoszczędzenia na rachunkach za prąd w przedsiębiorstwach jest uczestnictwo w rynku mocy poprzez agregatora i pełnienie obowiązku mocowego w ramach usługi DSR (Demand Side Response). Większość firm posiada mniejszą lub większą zdolność do okresowej redukcji bądź zaniechania swojego poboru. Warto wiedzieć, że za samą gotowość do wykonania wezwania do redukcji przedsiębiorstwa mogą w ciągu czterech kolejnych lat uzyskać nawet 1 mln zł przychodu za 1 MW redukowanej mocy.

Uczestnictwo w rynku mocy i pełnienie obowiązku mocowego wiąże się również z odpowiedzialnością, dlatego warto zaufać doświadczonym partnerom – Enspirion, spółka zależna Energi z Grupy Kapitałowej Orlen jest najstarszym agregatorem, uczestniczącym w rynku mocy od samego początku jego istnienia. Enspirion posiada szerokie doświadczenie we współpracy z drobnymi firmami i energochłonnymi przedsiębiorstwami, dopasowując ofertę do indywidualnych potrzeb danego podmiotu. Z informacjami o usłudze DSR w rynku mocy można zapoznać się klikając w ten link.

Podsumowanie

Koszt rynku mocy i w związku z tym wprowadzona opłata mocowa jest uciążliwym, dodatkowym kosztem dla wszystkich odbiorców energii elektrycznej. Podmioty zaliczane do taryfy G (gospodarstwa domowe) oraz drobne przedsiębiorstwa w taryfie C (do 16 kW mocy umownej) mają możliwość zmniejszenia zryczałtowanej opłaty mocowej poprzez obniżenie całorocznego zużycia prądu. Większe przedsiębiorstwa, dla których wysokość opłaty mocowej uzależniona jest od ilości kWh pobranej energii mają większy zakres możliwości dopasowania swojego poboru, np. przeniesienia zużycia z godzin szczytowego zapotrzebowania na pozostałe godziny. Dzięki takim zabiegom przedsiębiorcy mają szansę na obniżkę kosztów energii elektrycznej. Rosnącą popularnością cieszy się również usługa DSR w rynku mocy, realizowana przez nieustannie rosnącą ilość przedsiębiorstw.

Najczęstsze pytania i odpowiedzi

1. Od czego zależy wysokość opłaty mocowej?

Opłata mocowa występuje jako wartość zryczałtowana dla mniejszych odbiorców bądź uzależniona od ilości energii elektrycznej pobranej przez większe przedsiębiorstwa.

2. Czy da się uniknąć opłaty mocowej?

Niestety koszt rynku mocy został rozdysponowany na wszystkich odbiorców energii elektrycznej w Polsce, a zmniejszenie opłaty mocowej do zera jest niemożliwe.

3. Ile wyniesie opłata mocowa w 2024 roku?

Wysokość zryczałtowanej opłaty mocowej w 2024 wyniesie od 3,27 zł do 18,33 zł brutto w zależności od przedziałów zużycia energii. Pozostali odbiorcy zapłacą od 21,54 zł do 126,70 zł netto za każdą pobraną MWh energii w godzinach szczytowego poboru, kwoty zależne są od grupy odbiorców, do której należy przedsiębiorstwo.

4. Dlaczego wprowadzono opłatę mocową?

Dodatkowa opłata została wprowadzona w celu sfinansowania rynku mocy uruchomionego w 2021 roku w celu zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w Polsce.