Za nami pierwsze dziewięć miesięcy funkcjonowania w Polsce Rynku Mocy. Jego celem jest wspieranie bilansu Krajowego Systemu Elektroenergetycznego w momentach szczytowego zapotrzebowania oraz zagrożenia ciągłości dostaw energii elektrycznej. KSE cały czas mogą wspierać podmioty zawodowo zajmujące się generowaniem energii elektrycznej. Mogą to zrobić za pośrednictwem tzw. agregatora popytu i generacji rozproszonej.

Agregator służy wsparciem w całym procesie, na początku którego należy przejść tzw. certyfikację ogólną. Etap ten jest obowiązkowy dla wszystkich wytwórców o mocy brutto nie mniejszej niż 2 MW. W ślad za nią przedsiębiorcy otrzymują możliwość udziału w kolejnym etapie – certyfikacji do aukcji głównej lub aukcji dodatkowych. Umożliwiają one przyjęcie obowiązku mocowego (zobowiązania do dostarczenia mocy) za wynagrodzeniem w różnych okresach czasu: rocznych, kwartalnych, wieloletnich lub całkowicie dowolnych w ramach funkcjonującego również rynku wtórnego, którego celem jest zabezpieczenie dostaw istniejących zobowiązań mocowych (tzn. jeden wytwórca zobowiązuje się wykonać zobowiązanie innego, w zamian z jego wynagrodzenie, dzięki czemu ten pierwszy unika kary).

Wciąż można dołączyć do Rynku Mocy

Według danych Polskich Sieci Elektroenergetycznych, do certyfikacji ogólnej w 2020 roku zgłoszono 50,7 GW, mocy z czego aż 30,66 GW to istniejące jednostki konwencjonalne. Na razie tylko połowa z nich zadeklarowała chęć udziału w aukcji głównej na rok 2025. Jednostki o łącznej mocy 9 GW zadeklarowały natomiast chęć udziału w aukcjach dodatkowych. Zainteresowani wytwórcy nadal mogą dołączyć do usługi mocowej, co wiąże się z uzyskaniem atrakcyjnych przychodów.

Tak działają agregatorzy

Agregatorzy mocy w znacznym stopniu ułatwiają zainteresowanym podmiotom podjęcie wyzwania, jakim niewątpliwie jest dołączenie do Rynku Mocy. Indywidualnie wiele firm nie zdecydowałoby się na udział w tym mechanizmie ze względu na brak specjalistycznej wiedzy oraz kompetencji. Jedną z firm świadczących takie usługi jest Enspirion, spółka zależna Energi z Grupy ORLEN. Jakim wsparciem może służyć w całym procesie?

Przejście procesu certyfikacji: Wielu z potencjalnych uczestników nie posiada w swoim zespole odpowiednich kompetencji, sam proces certyfikacji ogólnej oraz certyfikacji do aukcji wydaje im się zbyt skomplikowany, a jego przejście może budzić obawy. Dynamicznie zmieniające się zapisy ustawy oraz regulaminu rynku mocy mogą dodatkowo je pogłębić, szczególnie w przypadku niewielkich jednostek wytwórczych zarządzanych przez nieduże zespoły.

W zespole Enspiriona pracują doświadczeni specjaliści, którzy na co dzień zajmują się wszystkimi procesami związanymi z rynkiem mocy począwszy od certyfikacji ogólnej, po udział w aukcjach oraz bieżącą realizację obowiązku wraz z handlem w ramach rynku wtórnego.

Konieczność wykonania obowiązku mocowego: Podstawową obawą potencjalnych uczestników rynku mocy jest brak dostarczenia przez nich mocy na poziomie, do którego zobowiązali się w ramach umowy mocowej. Taka sytuacja w ramach okresu zagrożenia może wiązać się z karą finansową w wysokości ok. 4 tys. zł za każdą niedostarczoną MWh.

W tej sytuacji rozwiązaniem proponowanym przez ekspertów z Enspiriona może być realokacja nadwykonania obowiązku mocowego od innych jednostek należących do portfela Enspiriona lub innych spółek z Grupy Kapitałowej Orlen.

Remont jednostki a obowiązek mocowy: Remont jednostki wiąże się nieuchronnie z ograniczeniem mocy dyspozycyjnej, a tym samym zwiększonym ryzykiem niewywiązania się ze zobowiązania względem PSE. Co zatem zrobić by nie narazić się na ewentualne sankcje?

Enspirion jest administratorem platformy wymiany obowiązku mocowego oraz posiada zawarte umowy ramowe z większością uczestników rynku. Dzięki temu jednostki będące w dyspozycji Enspiriona nie muszą się martwić zmniejszoną dyspozycyjnością.

Okresowość dyspozycyjności: Część z uczestników nie rozpatruje uczestnictwa w rynku mocy ze względu na znaczną zmienności dostępności mocy i trudność w zaprognozowaniu generacji z co najmniej rocznym wyprzedzeniem.

Fluktuacja generacji w roku, nawet znaczna, nie stanowi dla Enspiriona żadnego problemu. Agregator jest w stanie wykorzystać każdą specyfikę klienta, czy to w ramach agregacji jednostek wytwórczych, czy na rynku wtórnym. Przy współpracy z Enspirionem klient sam decyduje o tym, kiedy przyjmie na siebie obowiązek.

Kto może zgłosić się do współpracy

Do współpracy w ramach KSE może zgłosić się każdy wytwórca energii elektrycznej, którego źródło przyłączone jest do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej. W ramach współpracy eksperci z Enspiriona dopełnią wszelkich formalności względem PSE, zapewnią bezpieczeństwo wykonania obowiązku mocowego oraz zmaksymalizują przychody klienta.

Enspirion z Grupy ORLEN jest jedynym agregatorem w Polsce posiadającym w swoim portfelu zarówno odbiorców, jak i wytwórców energii. Obecnie dysponuje jednostkami DSR o mocy 200 MW oraz jednostkami wytwórczymi o łącznej mocy ponad 110 MW.